Piąta strona świata

tekstKazimierz Kutz

Duża Scena 2 h 15 min. z przerwą Data premiery 16/02/2013

Grupa mężczyzn stojących bokiem w identycznej pozycji pośród sztucznego śniegu - ujęcie ze spektaklu

Śląsk, a właściwie jego mały zakątek, leżące nad niegdyś graniczną rzeką Brynicą Szopienice. Tam właśnie umieścił akcję swojej debiutanckiej powieści Kazimierz Kutz. Wybitny reżyser filmowy i teatralny (współpracował m.in. także z Teatrem Śląskim) zawarł w niej bogaty i barwny obraz życia mieszkańców, pełen zdarzeń codziennych i o dziejowym znaczeniu, rejestrujący miejscowe anegdoty i portrety zwykłych ludzi, z których każdy ma swoją niepowtarzalną historię wartą upamiętnienia. Powstała w ten sposób fascynująca i gęsta od wydarzeń opowieść o miejscu bliskim sercu głównego bohatera, jego „Piątej stronie świata”.

Śląsk, piąta strona świata, to miejsce, gdzie zacierają się granice, a historia bawi się ludźmi i narodami. Nie sposób zamknąć go w sztywne ramy ani opowiedzieć od początku do końca. Można tylko próbować odsłaniać po kawałku, zestawić z tysiąca zabawnych, tajemniczych i fascynujących ludzkich historii. 

Jedno z najważniejszych przedstawień w Teatrze Śląskim ostatniej dekady i głośne wydarzenie w skali kraju. Teatr opowieści zrealizowany z ogromną wrażliwością na to, co lokalne i zarazem uniwersalne. 

RECENZJE

Brawa należą się zwłaszcza Dariuszowi Chojnackiemu, alter ego autora, wirtuozowsko skaczącemu z literackiego języka w śląską „godkę”, z narracyjnego dystansu w emocje uczestnika. Realizm magiczny a la Szopienice. Niech się Marquez schowa. / Jacek Sieradzki „Zwierciadło”

Spektakl, na który będzie się chodzić (…), o którym się będzie mówić, który będzie się przeżywać. / Katarzyna Pachelska „Polska Dziennik Zachodni”

W rzeczywistości reżyser stworzył coś więcej niż świetny spektakl. „Piąta strona świata" jest żywą legendą Śląska, przywołującą duchy przeszłości, jednocześnie ukradkiem skłania widza do refleksji, dokąd tak naprawdę zmierzają Ślązacy. / Jan Gruca Forum Młodych Krytyków DT

 

Realizatorzy

adaptacja i reżyseria
Robert Talarczyk
dramaturgia
Irena Świtalska
scenografia, kostiumy i rysunki
Ewa Satalecka
kompozycja i realizacja światła
Maria Machowska
muzyka
Przemysław Sokół
ruch sceniczny
Katarzyna Kostrzewa
asystent reżysera
Zbigniew Wróbel
animacje
Zuzanna Szyszak
realizacje projekcji
Marcin Müller
dokumentacja fotograficzna
Krzysztof Lisiak

Obsada

Alojz, Alter ego Dziadka Wawrzka
Bartłomiej Błaszczyński, Mateusz Znaniecki
Marianna
Ewa Leśniak
Dziadek Wawrzek
Wiesław Sławik, Bernard Krawczyk†
Heniek Basista, Karlik
Marcin Szaforz
Izabela Czornynoga, Ema, Śpiewająca kobieta
Katarzyna Błaszczyńska, Dorota Chaniecka
Rebeka, Babka Jorga, Śpiewająca kobieta, Matka na dworcu, Alicja
Ewa Kutynia
Matka Buli, Matka Jorga, Śpiewająca kobieta, Matka na dworcu, Matka Alicji, Truda - żona Karlika, Sąsiadka na weselu
Anna Kadulska
Albin Lompa, Suchanek, Bauer Grundman, Żyd w pociągu, dr Hawranek
Andrzej Warcaba
Żyd na targu, Ksiądz Dziędziela, Ojciec Buli, Bauer, dyrygent Oficer, Chrobok
Adam Kopciuszewski
Powstaniec, Wallotek, Frydek Orendorz, Bauer, Sąsiad na weselu, Pacjent
Wiesław Kupczak
Powstaniec, Tildeman, Ojciec Jorga, Bauer, Majster, Ksiądz na ślubie Lucjana
Zbigniew Wróbel
Żyd na targu, Lebel, Dziadek Jorga, Organista Koperniok
Jerzy Kuczera †, Marcin Gaweł
Żyd z Sosnowca, Ksiądz przyjaciel Alojza
Marek Rachoń
Niemiecki chłopiec, Alter-ego Tildemana, Jorg, Chłopak zesłany na roboty, Pacjent
Michał Piotrowski
Rufus, Bula, Zawiadowca, Hubert, Chłopak zesłany na roboty, Pacjent
Grzegorz Lamik, Arkadiusz Machel
Pniok - Akordeonista
Marek Andrysek
oraz statyści z zespołu technicznego

Nagrody

  • Główna nagroda w XIX Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (nagroda zespołowa)
  • 9 wskazań w prestiżowym rankingu „Najlepsze/Najlepsi” miesięcznika „Teatr” (ranking tworzy 14 najważniejszych krytyków w Polsce). Wyróżnienia za: najlepszą adaptację tekstu wg prozy Kazimierza Kutza, najlepszą reżyserię dla Roberta Talarczyka, najlepszą scenografię autorstwa Ewy Sataleckiej, najlepszą męską rolę w wykonaniu Dariusza Chojnackiego
  • Złota Maska za najlepsze przedstawienie 2013 roku
  • Złota Maska za najlepszą reżyserię w 2013 roku dla Roberta Talarczyka za reżyserię spektaklu „Piąta strona świata” Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach
  • Złota Maska za najlepszą rolę aktorską w 2013 roku dla Dariusza Chojnackiego za rolę Bohatera w spektaklu „Piąta strona świata” Kazimierza Kutza w reżyserii Roberta Talarczyka oraz za rolę Randle'a McMurphy’ego w spektaklu „Lot nad kukułczym gniazdem” Dale'a Wassermana w reżyserii Roberta Talarczyka w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach
  • Nominacja do Złotej Maski 2013 za muzykę dla Przemysława Sokoła
  • XIV edycja Festiwalu Dwa Teatry 2014 – nagroda za reżyserię dla Roberta Talarczyka za oryginalne przeniesienie do telewizji spektaklu teatru żywego planu
  • XIV edycja Festiwalu Dwa Teatry 2014 – nagroda dla Roberta Talarczyka za twórczą adaptację niezwykłej powieści Kazimierza Kutza „Piąta strona świata"
  • XIV edycja Festiwalu Dwa Teatry 2014 – wyróżnienie aktorskie dla Dariusza Chojnackiego za rolę Bohatera w spektaklu „Piąta strona świata"
  • XIV edycja Festiwalu Dwa Teatry 2014 – nagroda dla Leszka Ptaszyńskiego za twórczą realizację telewizyjną spektaklu teatralnego „Piąta strona świata" w reżyserii Roberta Talarczyka
  • Nagroda dla Przemysława Sokoła, autora muzyki do spektaklu, na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy
  • Nominacja do Nagrody im. Konrada Swinarskiego dla Roberta Talarczyka za reżyserię spektaklu
  • Nominacja do Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza za najlepsze kreacje aktorskie dla Dariusza Chojnackiego za rolę Narratora
  • Nagroda podczas XIV Festiwalu Teatrów Moraw i Śląska w Czeskim Cieszynie za spektakl, w którym „magicznie odwzorowano losy ludności Śląska”

Pokazy

  • Udział w konkursie podczas XII edycji Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy
  • Udział w festiwalu Lokersi w Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy
  • Pokaz w ramach prezentacji Nówka Sztuka organizowanym przez Instytut Teatralny na scenie Teatru Polskiego w Warszawie
  • Rejestracja i montaż na potrzeby Teatru Telewizji we współpracy z TVP, oddział Katowice. Emisja na antenie TVP Kultura
  • Udział w 3. Festiwalu Nowej Scenografii w Katowicach
  • Udział w XIV Festiwalu Teatrów Moraw i Śląska w Czeskim Cieszynie

Patroni i mecenasi

Repertuar

Przeczytaj